Bakanlık datalarından yapılan derlemeye nazaran, akaryakıt kaçakçılığı ile çabada daha aktif kontrol sistemi oluşturmak hedefiyle ilgili kurumların katkılarıyla hazırlanan “Akaryakıt Kaçakçılığı ile Uğraş Aksiyon Planı”nın uygulanmasına devam ediliyor.
Bu kapsamda, kurumlar ortası işbirliğini artırmak için 30 Eylül-1 Ekim 2022 tarihlerinde Afyonkarahisar’da idari yargı mensupları başta olmak üzere akaryakıt kaçakçılığı ile uğraşta vazifeli ve yetkili kurumların iştirakiyle çalıştay düzenlendi.
Bu kapsamda dış satışlara ait düzenleme yapılması ile akaryakıtın fiziki ve mali hareketlerinin izlenebileceği bir sistem kurulması gayesiyle teknik çalışma kümeleri oluşturuldu.
Akaryakıt kaçakçılığı ile çaba konusunda ikincil mevzuat güncellenirken, kamuoyu şuurunun artırılmasına yönelik kamu spotu hazırlandı.
Bu süreçte, petrol piyasasında gerçekleştirilen mali ve idari usulsüzlüklerin tespiti için piyasa kontrollerine devam edildi. Bakanlık bünyesinde gerçekleştirilen risk tahlili çalışmaları, kontroller ve operasyonel faaliyetler sonucunda 2022 yılında 1404 ton kaçak akaryakıt ve akaryakıt harici petrol eseri ele geçirildi.
Yürütülen soruşturmalar kapsamında 8 bin 126 ton kaçak akaryakıt ve akaryakıt harici petrol eseri tespit edildi.
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyetlerine devam eden Akaryakıt Özel Grubu de Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Kıyı Güvenlik Komutanlığı, Gelir Yönetimi Başkanlığı ve Vergi Kontrol Şurası üzerinden yapılan görevlendirmelerle çalışmalarını faal bir halde yürütüyor.
Yapılan yasal düzenleme sonucunda piyasada faaliyetleri riskli görülen 13 akaryakıt dağıtım şirketi ve temaslı birçok bayinin adapsız faaliyetleri ortaya konuldu. İlgili kurumlarla koordineli olarak yürütülen çalışmalar sonucunda bunların mükellefiyetlerinin sonlandırılmasına ve lisanslarının iptal edilmesine katkı sağlandı.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu dağıtım şirketlerince 5 ayda düzenlenen uydurma fatura fiyatı 3,8 milyar lira, oluşan kamu ziyanı 1,5 milyar lira olarak hesaplandı.
Sektördeki kaçakçılık eğilimleri daima takip edilerek özel grup tarafından gerçekleştirilen kontroller sonucunda yazarkasa ve otomasyon sistemlerine müdahale ederek kurulan yasa dışı zımnî düzeneklerle kayıt dışı akaryakıt sattıkları tespit edilen 44 bayi hakkında Vergi Yöntem Kanunu’nda kabahat olarak tanımlanan usulsüzlük fiilleri tespit edildi. Bu bayilere yönelik inceleme başlatılarak faaliyetlerinin süreksiz olarak durdurulmaları sağlandı.
Ayrıca piyasaya uydurma fatura süren bayiler mercek altına alınarak 58 bayinin 6 ayda 5,7 milyar lira düzmece fatura düzenlediği ortaya konuldu.
Bakanlıkça yürütülen çalışmaların sonuçları Vergi Kontrol Heyeti ve Gelir Yönetimi başkanlıklarıyla paylaşılarak bu firmalar hakkında gerekli incelemelerin başlatılması sağlandı.
Geçen yıl yürütülen çalışmalarla, dağıtıcı firmalar tarafından düzmece akaryakıt alış-satış faturaları düzenlenmesi ve bayiler üzerinden bu faturaların iç piyasaya sürülmesi, bayilerce dağıtıcılarından yasal olarak temin edilen akaryakıtın faturasının kurul karşılığı farklı dallarda faaliyet gösteren son kullanıcılara düzenlenmesi, akaryakıtın ise faturasız/kayıt dışı olarak piyasaya sürülmesi, kayıt dışı temin edilerek bayiler üzerinden piyasaya sürülmek istenilen akaryakıtın sevk ve satışına yasal görünüm kazandırılması emeliyle uydurma fatura kullanılması, yazarkasa ve otomasyon sistemlerine yöntemsiz müdahalede edilerek yapılan akaryakıt satış datalarının silinmesi üzere usulsüzlüklerin önüne geçildi.
Dış satış tekniğiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine yönelik uğraş sürecinin sonucunda, yaklaşık 53 milyar liralık kamu ziyanı engellendi.