İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Oda’nın Eylül ayı Meclis toplantısında dezenflasyon sürecinde kritik bir periyoda girildiğini belirterek, enflasyonda hissedilir bir yavaşlama gerçekleştiğini söyledi.
Önemli noktanın aylık enflasyonun ana trendinde görülen yavaşlama olduğuna dikkati çeken Avdagiç, “Yeni süreçte, kamu iradesiyle belirlenen fiyatların, bundan sonraki süreçte enflasyonun ana seyri üzerinde daha da belirleyici olacağı kanaatindeyiz. Çünkü, bundan sonraki aylarda yıllık enflasyonda 8-9 puanlık düşüşler değil, daha düşük oranlı inişler göreceğiz” yorumunu yaptı.
Aylık ortalama enflasyonun kısa vade için yüzde 1-1,5 aralığında tutulması gereken bir periyoda girildiğine işaret eden Avdagiç, “Bu yüzden de önümüzdeki periyodun kısa ve orta vadeli maksatları göz önüne alındığında, özel kesimin yanı sıra kamu iradesiyle belirlenen fiyat artışlarının da ana trendle uyumlu olması gerekiyor. Beklenti ve talebimiz, dezenflasyon sürecinde karşı karşıya kaldığımız zorlukların, enflasyonla gayrette elde edeceğimiz muvaffakiyete değmesidir” diye konuştu.
“Kur makasından kaynaklı meşakkatlerin 2025-2026 ve 2027’de devam edeceğini görüyoruz”
Şekib Avdagiç, evvelki hafta açıklanan Orta Vadeli Program’daki (OVP) maksatların yakalanmasının kıymetli ayaklarından birinin kur siyasetinin gerçekçi olması olduğunu vurguladı.
2025 sonrası kur ve enflasyon ortasında bir korelasyon öngörülmüş olmakla birlikte 2024 için öngörülen kurun, ihracatçıyı ve ihracata çalışan bölümleri önemli formda zorlamaya devam edeceğini tabir eden Avdagiç, “Bir diğer sözle kur aleyhine açılan makastan kaynaklı düşüncelerin bu yılın genelinde, 2025-2026 ve 2027’de de devam edeceğini görüyoruz. Birebir vakitte ithalat talebinde artışa yol açabilecek. Bu da cari istikrar üzerinde ek risk oluşturabilecek. Buna azami derecede dikkat göstermek zorundayız. İhracata dayalı büyüme trendinin sağlıklı halde devam etmesi için en tez beklentimiz, kur ve enflasyon ortasında zayıflayan korelasyonun sağlanmasıdır” değerlendirmesini yaptı.
Ekonomide hedeflenen dengelenmede, gerçek dalın ve KOBİ’lerin sıhhatinin da tıpkı hassasiyetle korunması gerektiğine inandıklarını ifade eden İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Şunun altını bir sefer daha çiziyoruz. Enflasyonla gayret sürecinde üretim yapısının korunması ve güçlendirilmesi ihmal edilmemeli. Yaşadığımız yüksek enflasyonun birebir vakitte arz açığı kaynaklı olduğunu kabul ederek, üretim açığının ne kıymetine olursa olsun daha fazla artmasına müsaade edemeyiz. Dünya piyasalarıyla entegre olmuş Türkiye iktisadının üretim kaybına tahammül lüksü yok. Üretimin, tıpkı vakitte ihracat ve döviz geliri olduğu gerçeği, sıkı para siyasetinde da hassas bir terazi gereksinimini gerektiriyor” diye konuştu.
“Makina ve teçhizat yatırımları dikkatle takip edilmeli”
Türkiye iktisadının bu yılın ikinci çeyreğinde 2023 yılının tıpkı devrine nazaran yüzde 2,5 büyüdüğünü hatırlatan Avdagiç, şöyle devam etti: “Büyüme verisinde dikkat çeken noktalardan biri, dezenflasyon programının hedeflediği üzere tüketimin sert formda daralmış olması. Endüstride ve yatırım harcamalarındaki daralma, bizim için üzerinde durulması gereken göstergelerdir. Tabir yerindeyse uyarıcı niteliktedir. Bu yılın birinci çeyreğinde güçlü bir görünüm sergileyen yatırım harcamaları, ikinci çeyrekte makina ve teçhizat yatırımlarındaki yüzde 5,6 daralmanın tesiriyle, büyümeye 0,1 puan üzere epeyce düşük bir katkı verdi. Hasebiyle yatırımlarda ivme kaybı ve bilhassa makine ve teçhizat yatırımları dikkatle takip edilmeli. Türkiye hiçbir kuralda büyüme dinamiklerinden feragat etmemeli.”
“Batıda faizlerin aşağı taraflı eğiliminden doğacak fırsat alanlarını kalıcı olarak değerlendirmeliyiz”
Şekib Avdagiç, Türkiye iktisadının ikinci çeyrek itibariyle 1,2 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşmasının kıymetli olduğunu, ikinci çeyrekte net ihracatın büyümeye 1,3 puanla olumlu katkı vermesini olumlu bulduklarını kaydetti. Avdagiç, tekrar işgücü ödemelerinin gayrisafi katma paha içindeki hissesinin artmasının da gelir dağılımındaki güzelleşme ismine değerli olduğunu söyledi.
Konuşmasında global iktisattaki gelişmelerin Türkiye’ye tesirlerine de değinen İTO Başkanı Avdagiç, dünyada enflasyonda düşüş eğiliminin sürdüğünü ve Batı ekonomilerinde faiz oranlarının aşağı istikametli bir eğilim izlediğini tabir etti.
Avdagiç, “Bizim açımızdan bu gelişmelerin şöyle âlâ bir yanı var. Hem dünyada faiz oranlarının aşağı çekilmesinin, hem de Türkiye’nin ana ihracat pazarlarında ekonomik aktivitenin güzelleşmesinin; ‘uygun maliyetli dış kaynak girişinde’ ve ‘ihracatımız üzerinde’ olumlu tesir yapmasını bekliyoruz. Buradan doğacak fırsat alanlarını kalıcı olarak kıymetlendirmeli ve çıkar hanesine yazmalıyız” dedi.