Bilim insanları Mars’ta, gezegenin kayalık dış kabuğunun derinliklerinde sıvı su rezervuarı keşfetti.
BBC’nin haberine nazaran bulgular, NASA’nın 2018’de gezegene inen Insight Lander keşif aracından alınan dataların yeni bir tahliline dayanıyor. Insight Lander, dört yıl boyunca Kızıl Gezegen’in derinliklerinde meydana gelen titreşimleri kaydeden bir sismometre taşıyordu.
Bu sarsıntıların ve gezegenin tam olarak nasıl hareket ettiğinin tahlili, sıvı suyun “sismik sinyallerini” ortaya çıkardı.
Mars’ın kutup dairlerinde donmuş su ve atmosferinde buhar olduğuna dair ispatlar bulunmuştu, fakat gezegende sıvı su bulgularına birinci kere rastlandı. Bulgular, ABD merkezli Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri’nde yayınlandı.
Insight’ın bilimsel vazifesi inişinden dört yıl sonra, Aralık 2022’de sona erdi. Bu mühlet zarfında, robotik uzay aracı 1.319’dan fazla zelzele kaydetti. Bilim insanları sismik dalgaların ne kadar süratli hareket ettiğini ölçerek, bu dalgaların geçme mümkünlüğünün en yüksek olduğu maddeyi tespit etti.
Araştırmaya katılan, California Üniversitesi’nden Profesör Michael Manga, “Aslında bunlar Dünya’da su yahut petrol ve gaz aramak için kullandığımız tekniklerle aynı” dedi.
Analiz, Mars kabuğunda yaklaşık 10 ila 20 km derinlikte su rezervuarları olduğunu ortaya koydu.
UC San Diego Scripps Oşinografi Enstitüsü’nden baş araştırmacı Dr. Vashan Wright, “Mars’taki su döngüsünü anlamak, ikliminin, yüzeyinin ve içinin evrimini anlamak için kritik ehemmiyete sahip” dedi.
Profesör Manga, suyun “bir gezegenin evrimini şekillendiren en kıymetli molekül” olduğunu belirtti. Bu bulgunun, “Mars’ın bütün suyu nereye gitti?” sorusunu yanıtladığını söyledi.
Mars’ın yüzeyine dair çalışmalar, antik çağlarda gezegende ırmaklar ve göller olduğunu gösteriyor. Lakin üç milyar yıl boyunca bir çöldü.
Bu suyun bir kısmı Mars atmosferini kaybettiğinde uzayda kayboldu. Fakat Dünya’daki suyun büyük ölçüde yeraltında olduğunu söyleyen Profesör Manga, “Mars’ta da durumun bu türlü olmaması için hiçbir neden yok” diyor.
MARS’A YERLEŞMEK MÜMKÜN MÜ?
Insight aracı sırf bulunduğu yerin altındaki kabuğa ait kayıt yapabildi, lakin araştırmacılar gezegenin her yerinde misal rezervuarlar olabileceğini söylüyor. Bu doğruysa, Mars’ın yüzeyinde 800 metreden daha derin bir katman oluşturacak kadar sıvı su olduğu kestirim ediliyor.
Ancak Mars’taki yeraltı suyunun yerinin, Mars’a yerleşme planları olan ve bu sudan yararlanmak isteyebilecek milyarderler için uygun bir haber olmadığını belirtiyorlar. Profesör Manga bunun nedenini sıvı suyun “yer kabuğunun 10-20 km derinliğinde” olmasına bağlıyor.
BBC’ye yaptığı açıklamada, “Mars’ta 10 km derinlikte bir delik açmak, (Elon) Musk için bile güç olurdu” diyor.
Bu keşif, Mars’ta bir vakitler hayat olduğuna dair delil bulmak için devam eden araştırmalara yol gösterici olabilir.
Manga, “Sıvı su olmadan hayat olmaz” dedi. “Yani Mars’ta yaşanabilir ortamlar varsa, bunlar şu anda yerin derinliklerinde olabilir.”