Ekonomi kavramından-biliminden tarihi çıkaramazsınız.
Çıkarırsanız; 16 Ağustos 1838 Osmanlı-İngiliz Ticari Mutabakatı ile, 24 Ocak 1980 iktisat kararlarının benzer olduğunu kavrayamazsınız!
Özü birebirdir; iktisatta esaslı yapısal değişim yapmak. Örneğin, gümrük vergi duvarlarını yıkarak ulusal pazarı sonuna kadar ithal mallara açmak…
Son 200 yıllık tarihimiz, “liberal” ekonomik anlayış ile, devlete/kamuya pazarda öncü görev verenler ortasındaki uğraşla geçti. (Ki bu aksi niyet Batı’da 500 yıl evvel başladı: “Devletçi” Merkantilistler- “liberal” Fizyokratlar! Vs.)
Keza:
Ekonomiyi, siyasetten-ideolojiden ayıramazsınız. Her karar ekonomi-politiktir. Örneğin:
1978 Ecevit hükümetinin (IMF’ye karşı çıkan, kapitalizmi törpüleyen vs.) kamucu 1979-1983 Dördüncü Kalkınma Planı’na evvel TÜSİAD “Gerçekçi Çıkış Yolu” başlıklı gazetelere verdiği ilanla karşı çıktı. Gerisinden 24 Ocak Kararları ve askeri darbe geldi. Kamucu plan çöpe atıldı; “her şeyin çözümü” denen global neoliberalizm Türk iktisadına hâkim oldu, devlet “bypass” edildi…
Ah bu benzerlikler; çoğunluğu liberal solcu iktisatçılar bugün var olan ekonomik krize deva için geçen ay kitap yayınladı:
-“Çıkmaz Yol. Dünden Bugüne Türkiye İktisadı.”
Bırakın emsal ismi, tahlillerinin TÜSİAD’ın gazete ilanı ile birebir tıpkı olması tesadüf mı? Turgut Özal’ın Kemal Derviş’in neoliberalizm uygulamalarının utangaç tekrarını lisana getiriyorlar!
Kendini “solcu” tanımlayanların bu “ithal proje çözümlere” alkış tutmasına ne demeli?
Bakınız:
***
Türkiye’de solu üç periyoda ayırabiliriz:
Birinci devir, Türk solunun devletçilik, halkçılık, ulusalcılıktan etkilenme döneminidir; Birinci Dünya Savaşı sonundan 1960’a kadar uzatılabilir…
İkinci periyot, Türk solunun CHP’yi bile derinden etkilediği planlı kamucu tahlil odaklı 1960-1980 sürecidir…
Üçüncü dönem, 1980’den başlayarak günümüze kadar süren, neoliberalizmle ilişkilenme periyodunu yaşayarak ciddi bir sarsıntı geçirdiği ve yeni konservatif/ sağ’dan fazla etkilendiği- gericileştiği devredir…
1838, 1980 ve bugünün neoliberal iktisatçıların hazırladığı “ithal IMF reçetesi” birebirdir, mutlaka sol değildir. Bu, “Üçüncü Yol” kamuflajlı yeni muhafazakârlıktır.
Evet, 1980’ler itibariyle “neoliberalizme uyum” ile ülkeyi yıkıma sürükleyen –eski solcu Asaf Savaş Akatlar vd.- yeniden vazife başındadır. Aradıkları yeniden Turgut Özal’dır…
“Hele Özal gitsin” diyerek DYP-SHP’yi iktidara taşıyanlara, yeniden bugün “çözüm reçetesi” olarak, “Turgut Özal” sunuluyor!
Turgut Özal’ı yaşadık…
“Özal maskeli” liberal Çiller’i, sosyal demokrat Kemal Derviş’i yaşadık…
“Özal maskeli” muhafazakâr demokrat Ali Babacan-Mehmet Şimşekli Erdoğan’ı yaşadık…
Ya artık?
Atatürkçü kamucu kalkınmadan hiç mi ders almayacağız?
***
IMF ve Dünya Bankası dayatmasıyla “Derviş Yasaları” denen neoliberal uygulamalar en çok biçimde AKP döneminde gerçekleşti. Özelleştirmeler ile kamu kaynakları tüketildi. Ulus devletin köküne kibrit suyu döküldü…
Ve pembe düşler yine çabuk bitti:
Büyüme istikrarlı olmadı, enflasyon sorunu tekrar çıktı, iç dış borçlar arttı, ihracatın ithalatı karşılama oranı oldukça düşerek cari açıkta inanılmaz artış oldu, işsizlik oranları büyüdü, dışa bağımlılığa ilaveten 2008 global finans krizi Türkiye’yi derinden vurdu. Vs.
IMF ile yeni anlaşma yapılması gerekiyordu. Erdoğan masaya oturmadı. Erdoğan’ı destekleyen TÜSİAD dayanaklı pop-iktisatçılar, birden Erdoğan’a “diktatör” demeye başladı! (Bu kelamda özgürlükçüler bizler FETÖ kumpasıyla mahpusa atıldığımızda ağızlarını açmadı.)
İşte… “Özalcı” eski solcu neoliberal iktisatçılar “çıkış yolu” projesiyle bugün yine görünür oldu!
Hamster çarkı içindeki fare üzere kırk yıldır aynı eksende dönüp duruyoruz.
Soner Yalçın